De Aziatische hoornaar komt van nature voor in Zuid-Oost Azië en wordt in onze contreien beschouwd als een invasieve uitheemse soort. In 2011 werd er voor het eerst een Aziatische hoornaar aangetroffen in België en in 2016 het eerste nest.
De Aziatische hoornaar is een predator van insecten en richt zich vooral op honingbijen. Het zijn efficiënte jagers die zorgen voor een snelle afname van de bijenpopulatie. Hierdoor is er een negatieve impact op de imkerij maar ook de lokale fruitteelten kunnen aangetast worden hierdoor. Dit zorgt voor een aanzienlijke economische impact.
Hoewel de soort in eerste instantie weinig agressief is naar mensen toe zijn de steken pijnlijk en potentieel gevaarlijk voor mensen die allergische reacties vertonen. De soort is echter wel agressiever dan inheemse soorten. In tegenstelling tot de Europese hoornaar is de Aziatische hoornaar, naast te steken, ook in staat om gif te spuiten. De soort kan tot overlast leiden als nesten dichtbij of in bebouwing gevormd worden. Bijkomend wordt de soort ook agressiever bij hogere dichtheden en dodelijke ongevallen als gevolg van bepaalde triggers, zoals grasmaaiers, tractoren, snoeiwerken, ...
Aziatische hoornaars beschikken over primaire en secundaire nesten. Primaire nesten worden in het voorjaar gebouwd door de overwinterde koningin. Deze voorjaarsnesten zijn relatief klein en worden dicht bij de grond of op maximaal enkele meters hoogte gebouwd in struiken, hagen, schuren, afdaken, ... Vanaf de zomer bouwen de werksters een secundair nest, vaak hoog in de boomtoppen. Vanuit deze nesten komen de koninginnen die gaan overwinteren. Een secundair nest brengt gemiddeld 250 koninginnen voort, waarbij een voortplantingssucces van 1% - 10% wordt beschouwd.
Op dit punt is uitroeien een onmogelijke taak waardoor er moet overgegaan worden tot een vorm van populatiebeheersing en impactmitigatie. Dit is enkel mogelijk door een gecoördineerde aanpak waarbij eenzelfde, hoogkwalitatieve bestrijding met kennis van zaken wordt nagestreefd in Vlaanderen.
Ondanks het feit dat er al wordt ingezet op het plaatsen van lokpotten met lokmiddel en vallen op ons grondgebied ter preventie en bestrijding van deze invasieve soort is het wegvangen onvoldoende. In het voorjaar kan het wegvangen van hoornaars enig effect bekomen omdat het in deze gevallen vaak gaat om koninginnen die voedsel nodig hebben om een nest te maken en hun eieren te leggen. Wanneer de koningin wordt gevangen, worden er logischerwijze ook geen eieren gelegd. Deze lokpotten met lokmiddel worden gemaakt, aangeleverd en opgevolgd door onze lokale imkervereniging de Heidingers.
De predatie op de honingbij door de Aziatische hoornaar is het hoogste van juli tot midden september. De weggevangen hoornaars worden in deze periode doorgaans onmiddellijk vervangen door anderen waardoor de nettopredatie op honingbijen grosso modo hetzelfde blijft. De verwijdering van nesten is daarom ook relevant als beheermethode.
In geval van vaststelling van een nest van Aziatische hoornaars zijn de eigenaars van het betrokken perceel zelf verantwoordelijk voor de kosten van deze verwijdering. In principe is deze verwijdering wettelijk verplicht maar er wordt al vaak geopteerd om deze nesten ongedeerd te laten als ze geen direct gevaar vormen voor de eigenaars waardoor ze deze kost niet moeten betalen.
Het subsidiereglement over de preventie en bestrijding van de Aziatische hoornaar is hier terug te vinden.
Het aanvraagformulier kan hieronder in de bijlagen gedownload en ingevuld worden.
