Nieuwerkerken is een landelijke gemeente, gelegen in het noordwesten van Limburgs Haspengouw. Uitgestrekte fruitboomgaarden bepalen het dorpsbeeld. Vooral in de lente, wanneer de fruitbloesems het landschap witroze kleuren, kan je genieten van een idyllisch panorama. Voor een dagje natuur ben je in Nieuwerkerken aan het juiste adres!
Je kan hier prachtige wandelingen maken over holle wegen, doorheen zeldzame natuurreservaatjes, langs oude kastelen, vierkantshoeves en molens, afgewisseld met enkele adembenemende vergezichten. Bovendien is Nieuwerkerken de ideale uitvalsbasis om de streek met de fiets te verkennen. Dankzij het Fietsroutenetwerk kan je via het eenvoudige knooppuntensysteem zelf je route uitstippelen. Bovendien vind je overal langs het fietsroutenetwerk gezellige cafeetjes en tavernes om even uit te blazen. Historische steden als Sint-Truiden, Borgloon, Tongeren, Hasselt en Zoutleeuw liggen op een boogscheut van Nieuwerkerken. Bovendien zul je tijdens je tocht door de glooiende Haspengouwse heuvels heel wat pittoreske dorpjes ontdekken.
Wil je de echte sfeer van Nieuwerkerken opsnuiven? Spring dan binnen in één van de typische dorpscafés en neem een teug van de gezelligheid. Nieuwerkerken leeft en feest. Vooral tijdens de zomer zijn er heel wat evenementen die de gemeente in rep en roer zetten.
Een kleine rondleiding
Nieuwerkerken is met een oppervlakte van 2237 ha en 6 700 inwoners één van de kleinste gemeenten van Limburg. Op de kaart lijkt Nieuwerkerken een mooi klavertje vier. Van links naar rechts sluiten de deelgemeenten Binderveld, Nieuwerkerken, Wijer en Kozen in noordoostelijke richting bij elkaar aan. Nieuwerkerken wordt doorkliefd door de N716 die Herk-de-Stad in het noorden en Sint-Truiden in het zuiden met elkaar verbindt. In het westen grenst de gemeente aan de Brabantse gemeenten Zoutleeuw en Geetbets. Hasselt en Alken zijn de buurgemeenten in het noordoosten. Aan de zuidoostkant van Nieuwerkerken ligt het provinciaal domein Nieuwenhoven. In ontstaansverhalen wordt Nieuwerkerken vaak afgeschilderd als een dorp van vogelvrijverklaarden. Tot 1785 ressorteerde de kern van Nieuwerkerken onder het Brabantse Attenhoven. Door het onduidelijke statuut werd Nieuwerkerken een toevluchtsoord voor elders vervolgde misdadigers. Hier genoten ze van een asielrecht avant la lettre. Het grootste deel van Nieuwerkerken hoorde tot 1785 echter bij het graafschap Loon, terwijl de Abdij van Averbode het patronaatsrecht had over Kozen. Binderveld is de kleinste van de vier deelgemeenten, maar misschien wel de meest gezellige. Dit gehucht groeide uit rond het waterkasteel dat al in de 12de eeuw aanwezig was. Van het ooit statige kasteel resteert momenteel enkel nog het poortgebouw en de watermolen.De vijver rond het kasteel is een vissersparadijs. In Nieuwerkerken vind je naast het statige kasteel ook twee natuurreservaatjes terug. De vallei van ‘De Zijp' deed jarenlang dienst als gemeentelijk stort, tot het werd omgetoverd tot een prachtig natuurparkje.
Bovendien kan je er ook het bijenstation van imkervereniging ‘De Heidingers' bezoeken. Een ander beschermd Natuurreservaatje is 'Het Muggenbosken'. Door de zeldzame voorjaarsbloeiers die je hier terugvindt, is het bosje uniek in zijn soort. Kenmerkend voor Kozen zijn de vele vakwerkhuizen die hier nog zijn terug te vinden. De abdijheren van Averbode bezaten al in 1230 het patronaatsrecht over Kozen en bouwden ondermeer de fraaie Pastorijwoning. De zuidgevel wordt versierd door een zonnewijzer. De nabijgelegen Sint-Antoniuskapel is bijzonder door de zeshoekige vorm en werd vermoedelijk gebouwd als bezwering tegen een pestepidemie die een derde van de Nieuwerkerkenaren uitroeide. Het Kasteel van Wijer heeft zwaar geleden door jaren heen. Momenteel rest enkel nog de vestingtoren met neogotische kantelen, gebouwd in 1657. Het kasteelcomplex bevindt zich op de drie gemeentes: het kasteel zelf in Wijer, de hoeve in Kozen en de schuur met bijgebouwen in Stevoort. De grens loopt dwars over de koer.
