Kasteel
Het kasteel van de heren van Kozen staat op de plek waar drie gemeenten samenkomen: Kozen, Wijer en Stevoort. Strikt genomen staat het kasteel op het grondgebied van Wijer, de hoeve staat in Kozen en de schuur in Stevoort. Vroeger verbonden dreven de kasteelsite met deze drie dorpen.
De oudste gekende heren van Kozen behoren tot de familie van Wesemael, die leefden in de veertiende eeuw. Omstreeks 1400 behoorden de heerlijkheid en het kasteel aan de familie de Diest en in de zeventiende eeuw zwaaide de familie de Kerckhem hier de plak. Boven een van de poorten is een steen te zien, waarop het wapenschild van de familie twee keer getoond wordt. Hij dateert uit de tijd waarin Arnold de Kerckhem en zijn echtgenote Annemarie de Kerckhem, die ook zijn nicht was, hier woonden.
Nog in de zeventiende eeuw behoorde het kasteel een tijdlang toe aan de landcommandeur van Alden Biesen. Vanaf 1699 verwierf de familie van Afferden het domein. Zij zijn de laatste heren van Kozen. Aan het einde van de negentiende eeuw was het kasteel in het bezit van een zekere Jacquelart. Hij verbouwde het kasteel en gaf het zijn huidige uitzicht.
Kasteelhoeve
Bij een kasteel hoorde steeds een hoeve die de levensbehoeften van de kasteelbewoners hielp onderhouden. De hoeve werd verhuurd aan een pachter, die de velden bewerkte. De pachters zorgden onder meer voor de bevoorrading van het kasteel met alle nodige levensmiddelen: graan, melk, vlees, fruit, groenten, vis en honing. De hoeve met schuren en bijgebouwen met trapgevels werd waarschijnlijk verbouwd in 1648.
Bosuitbreiding
Sinds 2020 bezit de Vlaamse overheid een gebied van 49 hectaren in de omgeving van het kasteel. Daarvan zijn 20 hectaren bos. De overige 29 hectaren worden sinds 2022 beplant met inheemse bomen. Zo helpt dit nieuwe Wijerbos de gemeente Nieuwerkerken op weg naar klimaatneutraliteit.
